اشک یتیم پروین

رخشنده (پروین) اعتصامی متولد 25 اسفند 1285 در تبریز است. چند روز پیش در دانشگاه اراک به مناسبت یکصدمین سال تولدش سمیناری برگزار گردید. برایم سوال شده بود که چرا در اراک این برنامه علمی برگزار شده و بدنبال فرصتی بودم تا در این زمینه تحقیق نموده و یادداشتی نیز بنویسم. امروز این فرصت دست داد. در ویکیپدیا نوشته: “… پدرش یوسف اعتصام الملک از سکنه تبریز و اصالتاً آشتیانی بود و مادرش اختر فتوحی ( متوفی ۱۳۵۲) از اهالی آذربایجان بود. … پروین اعتصامی عاقبت در تاریخ ۱۵ فروردین ۱۳۲۰ در سن ۳۵ سالگی بر اثر ابتلا به بیماری حصبه در تهران درگذشت و در حرم حضرت معصومه در قم در مقبرهٔ خانوادگی به خاک سپرده شد.” در دیوان اشعارش که در کتابخانه کوچک منزل دارم نوشته: “… قطعه شعری که خود برای سنگ قبرش سروده، بروی سنگ قبر او حک گردیده است.” در اینجا شعر مذکور را یافتم. جالب اینست که بارها و بارها در مجالس ترحیم این بیت را شنیده بودم و نمی دانستم که سراینده آن پروین است:

هر که باشی و ز هر جا برسی
آخرین منزل هستی این است

ناگفته هایی از زندگی پروین را در این آدرس بخوانید. من که قانع نشدم پروین کشف حجاب رضاخانی را تایید کرده باشد؟! مخصوصا که برادرش گفته که: …در 1315 وزارت معارف ايران، نشان درجهي 3 علمي براي «پروين» فرستاد. «پروين» هرگز آن نشان را استعمال نکرد…

در پایان شعر معروف پروین را -که همواره نام پروین مرا به یاد این شعر می اندازد- بخوانید. آری، اشک یتیم

روزی گذشت پادشهی از گذرگهی
فریاد شوق بر سر هر کوی و بام خاست
پرسید زان میانه یکی کودک یتیم
کاین تابناک چیست که بر تاج پادشاست؟
آن یک جواب داد چه دانیم ما که چیست
پیداست آنقدر که متاعی گرانبهاست
نزدیک رفت پیرزنی کوژپشت و گفت
این اشک دیده من و خون دل شماست
ما را به رخت و چوب شبانی فریفته است
این گرگ سالهاست که با گله آشناست
آن پارسا که ده خرد و ملک، رهزن است
آن پادشا که مال رعیت خورد، گداست
بر قطره سرشک یتیمان نظاره کن
تا بنگری که روشنی گوهر از کجاست
پروین، به کجروان سخن از راستی چه سود
کو آنچنان کسی که نرنجد ز حرف راست؟

4 Replies to “اشک یتیم پروین”

پاسخ دادن به mohammad(roham) لغو پاسخ

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *